Prikkels versus rust
waarom ons brein snakt naar minder, niet meer
We krijgen per dag meer prikkels te verwerken dan iemand in de middeleeuwen in zijn hele leven. Dat klinkt overdreven, maar het klopt. Onderzoek van de University of California liet zien dat we dagelijks gemiddeld ruim 34 gigabyte aan informatie binnenkrijgen, meer dan 100.000 woorden en 70.000 visuele prikkels.¹
Ons brein is daar simpelweg niet voor gebouwd.
Toch doen we alsof we het allemaal aankunnen. We wisselen vergaderingen af met e-mails, meldingen, telefoontjes en sociale media. En als we eindelijk pauze hebben, vullen we die met nog meer prikkels. We scrollen, streamen of zappen en noemen dat ontspanning.
Maar echte ontspanning is iets anders.
Overprikkeling herkennen
Vroeger had ik er geen besef van. Als ik overprikkeld was, duwde ik het weg. Ik vond het onzinnig. Tegenwoordig merk ik het sneller op. In het drukke stadsverkeer of op een feestje met harde muziek en veel mensen voel ik mijn brein soms volstromen. Het verschil is dat ik het nu kan kanaliseren. Ik focus op wat belangrijk is en filter de rest weg.
Overprikkeling is geen zwakte. Het is een signaal dat je systeem te vol raakt. En dat signaal negeren maakt het erger: meer fouten, kort lontje, onrust in het hoofd. Op de werkvloer zie je dat terug in chaotische vergaderingen, verkeerde prioriteiten, en de vicieuze cirkel van fouten die nieuwe fouten oproepen.
Waarom schermtijd geen herstel is
Een hardnekkig misverstand is dat je kunt herstellen met scrollen of tv-kijken. Maar hoe kun je tot rust komen als je brein nog steeds 100 beelden per seconde moet verwerken? Onderzoek van Stanford University toont dat passieve schermactiviteit het stressniveau niet verlaagt, maar juist vertraagd verhoogt.²
Echte ontspanning zit niet in afleiding, maar in herstel. Even naar buiten. Een paar minuten ademen. Of gewoon stil zitten zonder iets te moeten.
Ik gebruik vaak een simpele ademoefening: 4 seconden in, 7 vasthouden, 8 uit. Twee minuten is al genoeg. Je zakt letterlijk uit je hoofd en voelt het verschil in focus.
Rust als keuze, niet als luxe
We behandelen rust vaak als iets dat pas mag als het werk af is. Terwijl rust juist maakt dat het werk béter gaat. Korte micro-pauzes (tussen 30 seconden en 2 minuten) verlagen aantoonbaar de hartslag, verbeteren de concentratie en verlagen de kans op fouten.³ Je hoeft er geen app of retreat voor te boeken. Iedere 30 minuten even aandacht verleggen en bewust ademen is genoeg.
Het helpt je hersenen om informatie te ordenen, prikkels te laten zakken en prioriteiten opnieuw te schikken.
De kracht van Moef
Dat is precies waar Moef over gaat.
Niet over meer doen, maar over beter doseren.
Niet over controle, maar over bewustzijn.
Een klein moment van rust, bewust gekozen, herstelt meer dan een uur gedachteloos scrollen.
Ons brein snakt niet naar méér.
Het snakt naar minder.
En dat begint met één bewuste pauze.
Bronnen
University of California, San Diego (2011): How Much Information? — gemiddelde van 34 GB per dag aan informatie-inname.
Stanford University (2019): Media Multitasking and Cognitive Control — passieve schermconsumptie correleert met verhoogde stressrespons.
National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH, 2020): Microbreaks and cognitive recovery — korte pauzes verbeteren concentratie en foutenmarge met 10–15%.